Mojżesz i Odyseusz. Obcy w kulturze - wykład | ZBLIŻENIA

Na wykład zaprasza Piotr Paziński. W swojej pracy "Człowiek imieniem Mojżesz i religia monoteistyczna" Sigmund Freud przedstawił własną teorię na temat założyciela judaizmu. Wedle Freuda Mojżesz był Egipcjaninem, intelektualistą, który pozostawał pod wpływem faraona Echnatona, twórcy pierwszej religii monoteistycznej. Nie przestał nim być także i później, gdy stał się przywódcą Hebrajczyków i wyprowadził ich z Egiptu.

Pracę Freuda o Mojżeszu można odczytywać jako rozprawę z judaizmem, próbę odczarowania i świeckiego demontażu religii żydowskiej, a nawet złośliwy żart ojca psychoanalizy z własnego ludu. Wolno patrzeć na nią inaczej: jako opowieść o obcym w centrum kultury. Jeśli Mojżesz nie był Żydem - znaczy to, że żydowska religia, żydowskie prawo (zwane przecież prawem Mojżesza) jest niejako z natury cudzoziemskie, zakłada nieustanną grę pomiędzy swojskością i obcością. Podobnie interpretował Odyseję Homera francuski filolog Victor Bérard. Odległym pierwowzorem greckiego herosa był dla niego nieznany z imienia Fenicjanin, kolejny "nasz człowiek" z "matki obcej".