Oprowadzanie po wystawie "Niechciana stołeczność. Architektura i urbanistyka Krakowa w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945"

Budownictwo mieszkaniowe w czasie okupacji niemieckiej w Krakowie

W lutym 1941 roku zdecydowano o budowie niemieckiej dzielnicy mieszkaniowej przy dzisiejszej ul. Królewskiej. Przygotowane plany osiedla, które w zamierzeniach miało się rozciągać wzdłuż dzisiejszej ul. Królewskiej aż do ul. Kronikarza Galla, zrealizowano tylko częściowo na wolnych parcelach, wybudowano bloki mieszkalne utrzymane w nowym stylu. W ciągu dwóch lat wzniesiono ponad sto kilku piętrowych bloków nakrytych charakterystycznym dachem. Domy mieszkalne dla niemieckich urzędników wybudowano także w okolicach ulic Lea, Karłowicza, Szymanowskiego czy Urzędniczej.

Oprowadza: Marcin Krotla

Wejściówka nie jest biletem wstępu. Bilet należy zakupić w dniu oprowadzania w kasie Galerii MCK.

(ceny biletów: 10 zł - ulgowy, 15 zł - normalny, 20 zł - rodzinny, seniorzy po 70. roku życia - wstęp bezpłatny).

O wystawie:

Kiedy Kraków decyzją Adolfa Hitlera został wyznaczony na stolicę Generalnego Gubernatorstwa i uznany za prastare miasto niemieckie, stał się miejscem jedynego w swoim rodzaju eksperymentu, związanego z przebudową i symbolicznym zagarnięciem przestrzeni. To jeden z tragicznych i mało zbadanych rozdziałów w historii miasta. Przez wiele lat o tym milczano — w czasach PRL temat był przez badaczy ignorowany, a przez cenzurę zakazany.

Na wystawie prezentowane są plany urbanistyczne i infrastrukturalne, w tym najważniejsze projekty architektoniczne i ich realizacje. Kraków miał stać się najdalej wysuniętym na wschód przyczółkiem Tysiącletniej Rzeszy i jako stolica Generalnego Gubernatorstwa otrzymać nowy szlif urbanistyczny. Architektura została wykorzystana również jako narzędzie brutalnej i krwawej polityki wymierzonej w miasto i jego mieszkańców. Niszczono polskie elity, instytucje kulturalne i naukowe, rabowano dzieła sztuki. Likwidowano pomniki i polskie symbole narodowe, zmieniano nazwy własne placów i ulic, nadając im germańskie brzmienia. Nad nimi zaś unosiły się wszechobecne swastyki, z ulicznych głośników płynęły nazistowskie komunikaty. Architektura odgrywała również istotną rolę w realizacji Zagłady. Kraków jest jedynym miastem na świecie, na którego terenie Niemcy umieścili obóz koncentracyjny — KL Plaszow. Zlokalizowano go celowo na terenie dwóch cmentarzy żydowskich, w miejscu oddalonym o zaledwie kilka kilometrów od modernizowanego przez okupacyjne władze centrum.

Wystawę można zwiedzać do 5 czerwca 2022 roku.