Concordia_Talks - spotkanie z Małgorzatą Niezabitowską

Concordia Talks Wrocław

Spotkanie z Małgorzatą Niezabitowską 

Prowadzenie: Igor Borkowski

Zapraszamy na spotkanie z Małgorzatą Niezabitowską - pisarką, reporterką "Tygodnika Solidarność", legendarną rzeczniczką prasową rządu Tadeusza Mazowieckiego (1989-1991). Od lat 90. działającą w Komitecie Wspierania Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. W latach 2013 - 2022 członkinią Rady Muzeum POLIN. Była też jedną z inicjatorek Kongresu Kobiet. 

Punktem wyjścia do rozmowy będzie powieść Małgorzaty Niezabitowskiej Światłość i mrok  -  historyczny fresk z fabułą pełną zwrotów akcji, w której łączą się różnorodne wątki od miłosnych i erotycznych po polityczne. Autorka niczym w kapsule czasu przenosi czytelnika na przedwojenne Kresy tuż przed ich unicestwieniem, które rozpoczęło się wraz z wybuchem wojny i przez historię trudnej miłości, która nie miała prawa się zdarzyć, a wybuchła z ogromną siłą, przedstawić skomplikowany fragment naszej historii.

Wokół Kresów narosły mity: z sentymentu, z pamięci, z wyobrażeń, z tego, jak chcieliśmy je postrzegać, jak nam je postrzegać kazano, a jakiego postrzegania kazano się wystrzegać. Czy i w jakim stopniu opowieść Małgorzaty Niezabitowskiej mierzy się z tymi mitami, a w jakim je ugruntowuje, czerpie z nich i je utrwala?

Spotkanie Innego, które nawet nie jest spotkaniem Drugiego, tylko spotkaniem Tajemnicy - ale jakże często takiej, której wcale nie chce się odkryć. Ile jest w opowieści Niezabitowskiej prawdy o światłości spotkania, a ile odsłaniania mroku: niechęci, lekceważenia, może po prostu nieistotności spotkanego Innego?

Rozliczenie czy sentymentalna podróż do czasów, miejsc, ludzi, którzy byli i których nagle już nie było. Każdy ma swoje Kołki (to nazwa miasteczka, w którym dzieje się główna część akcji powieści). Idzie do nich Małgorzata Niezabitowska, co w nich naprawdę znajduje, za czym tęskni, co chciałaby od tego zapomnienia ocalić. I najważniejsze: dla kogo, bo to wcale nieoczywiste pytanie, to robi?

O tym wszystkim (i pewnie jak to we Wrocławiu) nie tylko tym, z Małgorzatą Niezabitowską porozmawia Igor Borkowski.

Małgorzata Niezabitowska - dziennikarka, pisarka, rzeczniczka pierwszego niekomunistycznego rządu RP. W 1981 reporterka Tygodnika Solidarność, po 13 grudnia dokumentowała słowem i obrazem stan wojenny, publikowała liczne materiały na Zachodzie m.in. w National Geographic, Paris Match, Weltwoche, GEO, La Repubblica. Stypendystka prestiżowego Nieman Felloship na Uniwersytecie Harvarda. Jako prezeska w tym celu powołanej fundacji, a także autorka koncepcji graficznej oraz tekstów, wydała zbiorowe dzieło Księgę Dziesięciolecia Polski Niepodległej 1989-1999. Zaangażowana w powstanie Muzeum Historii Żydów Polskich od momentu zrodzenia się tej idei, członkini Rady Muzeum Polin. Od lat działa na rzecz praw zwierząt, jako prezeska Fundacji Animals uczestniczyła w przygotowaniu ustawy o ich ochronie. Autorka książek, m.in: OSTATNI Współcześni Żydzi Polscy, Poszukiwanie Ameryki, Składana wanna, W twoim kraju wojna! Uhonorowana nagrodami im. Ireny Sendlerowej i Czesława Miłosza oraz przez uczestników bitwy - Medalem Monte Cassino.

Igor Borkowski, profesor nauk humanistycznych, Dziekan Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Zaczynał jako dziennikarz "Wieczoru Wrocławia" i badacz języka propagandy politycznej (stąd książka: Świt wolnego słowa. Język propagandy politycznej w prasie 1981-1995). Zafascynował się reportażem i wywiadem dziennikarskim. Ta pierwsza fascynacja przyniosła książkę: Ostatnie lato Pilc. Podręcznik praktycznego pisania reportażu, a ta druga wywiad-rzekę Jak Borkowska z Borkowskim. Z s. Małgorzatą Borkowską OSB rozmawia Igor Borkowski. Dzięki współpracy z Instytutem Polskim w Tel Avivie prowadził warsztaty reporterskie w Tel Avivie i wykładał w Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Gdy tylko ma wolną chwilę, zbiera chętne Studentki i chętnych Studentów USWPS i wspólnie tworzą i publikują literackie fabuły w cyklu Wariacje bez powtórzeń.

Powieść Światłość i mrok to historyczny fresk z fabułą pełną zwrotów akcji, w której łączą się różnorodne wątki od miłosnych i erotycznych po polityczne. Autorka niczym w kapsule czasu przenosi czytelnika na przedwojenne Kresy tuż przed ich unicestwieniem, które rozpoczęło się wraz z wybuchem wojny i przez historię trudnej miłości, która nie miała prawa się zdarzyć, a wybuchła z ogromną siłą, przedstawić skomplikowany fragment naszej historii. Maj 1939 roku. Kołki nieopodal Łucka. Ślub przed synagogą gromadzi całe miasteczko. Chana, siostra panny młodej i Jan, przyjaciel nowożeńca, ujrzawszy się po raz pierwszy, niczym rażeni piorunem zakochują się w sobie i wywołują skandal, gdy na weselu, wbrew żelaznym zasadom, zatańczą razem. Chasydkę i ziemiańskiego syna dzieli wszystko, religia, wychowanie, obyczaje, a także talmudyczne prawo, a jednak będą walczyć o swoją miłość. W powieści autorka wciela się w sześć postaci o odmiennej mentalności, uczuciowości, sposobie myślenia i wyrażania. Raz jest siedemnastoletnią chasydzką dziewczyną żyjącą w hermetycznym świecie kresowego sztetl, raz ziemianką, panią dużego majątku, wyrosłą i wykształconą we Lwowie, damą o wielkiej kulturze i gorącym patriotycznym sercu, raz odszczepieńcem, wyklętym przez żydowską rodzinę młodym komunistą, raz wyzwoloną panną z dobrego domu, która pragnie pozbyć się cnoty, zresztą z sukcesem czy  wreszcie dwoma braćmi o zasadniczo odmiennych charakterach. Dzięki tej oryginalnej narracji powstaje wielowymiarowy obraz rzeczywistości, w której splatają się losy Polaków, Żydów i Ukraińców.

Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego. 

Organizator: Fundacja VOX Artis 

Współorganizator: Concordia Design Wrocław, Uniwersytet SWPS 

Partner: Wrocławska Rada Kobiet 

Partner: Fundacja Na Rzecz Rozwoju Audiodeskrypcji Katarynka