Modernistyczna Przestrzeń Warszawy - in situ. Willa DZiK

Na drugie spotkanie w tegorocznym sezonie cyklu In Situ zapraszamy do jednej z najbardziej nietypowych rezydencji, jakie powstały w latach dwudziestych w Warszawie. Willa rodziny Wilkoszewskich przy ul. Belwederskiej powstała w 1928 w okresie zmiany epoki architektonicznej.

Jednakże dom ten wymyka się klasyfikacjom stylu dworkowego, akademickiego czy też funkcjonalistycznego. Rezydencja przy Belwederskiej 44A powstała w duchu polskiej sztuki dekoracyjnej art deco, mającej swoje korzenie w działalności środowiska krakowskiego.

Autor willi, Józef Czajkowski nie był typowym architektem. W krakowskim środowisku artystycznym, z którego się wywodził, kojarzony był przede wszystkim z malarstwem olejnym oraz sztuką dekoracyjną. Jako jeden ze współzałożycieli "warsztatów krakowskich" oraz "Spółdzielni Artystów Ład", Czajkowski należał do grona prekursorów rodzimej stylistyki art- deco, mocno osadzonej w tradycjach sztuki ludowej.

Jej korzenie sięgają początków XX wieku i środowiska Krakowa oraz Lwowa, gdzie w wielokulturowym tyglu sztuki i plastyki powstawał polski styl dekoracyjny, inspirowany po części rustykalnymi tradycjami Podhala, jak i bogactwem materiałów oraz kompozycji geometrycznych.

Apogeum sukcesów środowiska krakowskiego była budowa Pawilonu Polskiego na Wystawie Światowej Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 r. Szklany pawilon autorstwa Czajkowskiego uzyskał szereg wyróżnień Grand Prix, przyczyniając się do wzrostu zainteresowania polską sztuką dekoracyjną poza Krakowem. Pawilon paryski stanowił bezpośrednią inspirację dla kompozycji willi Wilkoszewskich, jej bryły jak oraz detali. Dom przy Belwederskiej jest jednym z nielicznych indywidualnych przykładów polskiej sztuki dekoracyjnej zrealizowanych w Warszawie.